برند ملی - اهمیت بریکس (BRICS؛ کشورهای برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی) در اقتصاد سیاسی بین الملل فزاینده است. این نهاد که در بر گیرند طیفی از قدرت های کلیدی نوظهور است به تدریج به سوی همگرایی پیش می رود. تاسیس نهادهای مالی را می توان مهمترین موفقیت بریکس در پیشبرد همگرایی و مهمترین مزیت آن در شرایط کنونی برای کشورهایی دانست که درخواست عضویت در آن را مطرح کرده اند.

بریکس در همگونی ارزشی و همگرایی سیاسی توفیق چندانی کسب نگرده است. جنگ روسیه علیه اوکراین و عدم حمایت بریکس از روسیه به عنوان یک عضو، زمینه های ضعیف همگرایی سیاسی و ژئوپلیتیک میان اعضای این نهاد را نشان می دهد.

فرایند عضویت ایران در این نهاد با توجه به ابهام نسبی در روند پذیرش اعضا و ساختار تصمیم گیری اجماعی آن احتمالا پیچیده و زمان بر خواهد بود.

عضویت احتمالی ایران بی شک می تواند به تامین بخشی از منافع اقتصادی و پرستیژ کشور کمک کند، اما انتظارات خیالی از این نهاد که مکرر در فضای عمومی مطرح می شود، احتمالا تحقق نخواهد یافت. توازن در تعهداتی که ایران در فرایند عضویت در این نهاد می پذیرد و منافعی که بویژه در شرایط تحریمی به دست می آورد ضرورت دارد.

مهمترین مزیت ژئواکونومیک عضویت ایران در این نهاد دستیابی به منابع مالی در مکانیسم ذخیره احتیاطی و نیز بانک توسعه جدید این نهاد است. تحریم های مالی ایالات متحده دسترسی به منابع این دو نهاد را برای ایران دشوار می سازد، اما با توجه به ارائه بخشی از منابع مالی به ارزهای کشورهای عضو، امکان بهره گیری ایران در صورت عضویت و موافقت سایر اعضا وجود دارد.

دشواری دسترسی به منابع این دو نهاد تحقق یکی از کلیدی ترین دستاوردهای ژئواکونومیک برای ایران (در نتیجه عضویت در این نهاد) را با مشکل مواجه خواهد کرد. برخلاف برخی تصورات، رفع تحریم های مالی علیه کشور، پیش شرط مهمی برای بهره مندی ایران از مزایای ناشی از عضویت در این نهاد است.

کشورهای بنگلادش، مصر و امارات به جای تلاش برای عضویت کامل در بریکس، عضویت در بانک توسعه جدید و نیز مکانیسم ذخیره احتیاطی را در دستور کار قرار دادند و موفق به عضویت در این دو نهاد بدون عضویت کامل در بریکس شده اند. ایران می تواند در کوتاه مدت پیوستن به این دو نهاد کلیدی بریکس را بر عضویت کامل که فرایند پیچیده ای خواهد بود ترجیح دهد.


از اینجا مطالعه و دانلود کنید