یک منتقد سینما با ابراز امیدواری از اینکه با اتخاذ رویکردی صحیح و اصولی، سینمای ایران بتواند به جایگاه واقعی خود دست یابد و به‌عنوان ابزاری قدرتمند برای معرفی فرهنگ و تمدن ایرانی به جهانیان، ایفای نقش کند، بیان کرد: این مهم، نیازمند بازنگری در سیاست‌ها، حمایت از نیروهای متعهد و متخصص و پرهیز از تقلید کورکورانه از الگوهای غربی است.
برند ملی - برنامه «برند ملی» رادیو گفت‌وگو با موضوع بررسی تصویر ایران در سینمای ایران و با حضور دکتر احسان رستگار منتقد سینما و کارشناس فرهنگی به روی آنتن رفت.
احسان رستگار با انتقاد از فقدان یک راهبرد جامع و مشخص برای برندسازی ملی در حوزه فرهنگ و هنر، به‌ویژه سینما، گفت: متأسفانه سینمای ایران از ابتدای پیدایش، مسیری پرفرازونشیب را طی کرده و در مقاطعی، به‌شدت تحت‌تأثیر نگاه مرعوبانه به غرب و وادادگی فرهنگی قرار داشته است.
وی با اشاره به اینکه این رویکرد در دوران قاجار، پهلوی و حتی در مقاطعی پس از انقلاب اسلامی نیز مشاهده می‌شود، افزود: متأسفانه برخی از فیلمسازان و مدیران فرهنگی، به‌جای پرداختن به مسائل و دغدغه‌های واقعی جامعه، به دنبال تقلید کورکورانه از الگوهای غربی و ترویج نوعی سیاه‌نمایی از ایران بوده‌اند.
نبود حکمرانی یکپارچه فرهنگی و تناقض در تصویرسازی
رستگار با تأکید بر اینکه حکمرانی یکپارچه فرهنگی-هنری ضرورتی انکارناپذیر برای توسعه سینمای ملی است، تصریح کرد: متأسفانه شاهد هستیم که نهادهای مختلف، بدون هماهنگی و هم‌افزایی، اقدام به تولید فیلم می‌کنند و در نتیجه، تصاویری متناقض و بعضاً مخرب از ایران ارائه می‌شود.
وی افزود: این در حالی است که در کشورهای صاحب سینما، مانند آمریکا، کمپانی‌های فیلمسازی با درک اهمیت برند ملی، در انتخاب موضوع، فیلمنامه و حتی بازیگران، دقت و وسواس ویژه‌ای به خرج می‌دهند تا تصویری مثبت و الهام‌بخش از کشور خود ارائه دهند.
سیاه‌نمایی و قهرمان‌سازی‌های کاذب در سینمای ایران
این منتقد سینما به‌نقد محتوایی برخی از فیلم‌های سینمایی و سریال‌های شبکه نمایش خانگی پرداخت و گفت: متأسفانه در برخی از آثار، شاهد ترویج پدرسالاری، خانواده‌ستیزی و ایرانی‌ستیزی هستیم و آسیب‌های اجتماعی نه‌تنها بازنمایی نمی‌شوند، بلکه خلق و بزرگ‌نمایی می‌شوند.
وی با اشاره به اینکه در این فیلم‌ها، سیستم فاسد و افراد سالم به تصویر کشیده می‌شوند، افزود: قهرمانان این آثار، افرادی ناکام و منزوی هستند که مجبور به تسلیم در برابر جبر نظام می‌شوند. این در حالی است که در سینمای غرب، معمولاً سیستم سالم و افراد فاسد هستند.
رستگار در مصاحبه با رادیو گفت‌وگو به انتخاب بازیگران اشاره و اظهار کرد: متأسفانه در سینمای ایران، گاه شاهد هستیم که بازیگرانی در نقش‌های مثبت و قهرمانانه ظاهر می‌شوند که در زندگی واقعی، رفتاری مغایر با منافع ملی دارند و حتی علیه کشور خود اقدام می‌کنند.
لزوم بازگشت به هویت ملی و پرهیز از تقلید کورکورانه
وی بر لزوم بازگشت به هویت ملی و پرهیز از تقلید کورکورانه از الگوهای غربی تأکید کرد و گفت: ما باید بتوانیم با بهره‌گیری از ظرفیت‌های عظیم فرهنگی و تاریخی خود، سینمایی بسازیم که بازتاب‌دهنده واقعیت‌های جامعه و درعین‌حال، الهام‌بخش و امیدآفرین باشد.
این کارشناس فرهنگی راهکارهایی را برای برون‌رفت از وضعیت فعلی ارائه داد و عنوان کرد: تدوین مانیفست و چارچوب ارزشی، تمرکز بر مدیریت فرهنگی، حمایت از تولیدات فاخر، نظارت بر محتوا، توجه به بازارهای هدف و بهره‌گیری از ظرفیت‌های فضای مجازی از جمله اقداماتی است که برای برون‌رفت از وضعیت فعلی می‌توان انجام داد.
وی با ابراز امیدواری از اینکه با اتخاذ رویکردی صحیح و اصولی، سینمای ایران بتواند به جایگاه واقعی خود دست یابد و به‌عنوان ابزاری قدرتمند برای معرفی فرهنگ و تمدن ایرانی به جهانیان، ایفای نقش کند، بیان کرد: این مهم، نیازمند بازنگری در سیاست‌ها، حمایت از نیروهای متعهد و متخصص و پرهیز از تقلید کورکورانه از الگوهای غربی است.
ویدئوی کامل این برنامه را از اینجا مشاهده کنید